Экожүйе
KAZ

Эко-Аул: Су,
Энергия, Өмір

«Freedom Шапағат» жобасы – Оңтүстік Қазақстанның ауылдық аймақтарын тұрақты дамытуға арналған жобасы

Біздің міндеттеріміз
  • 01

    Ауыл тұрғындарын таза ауыз сумен қамтамасыз ету

  • 02

    Тұрақты әрі «жасыл» электрмен жабдықтау жүйесіне қол жеткізу

  • 03

    Шөлденумен күресу үшін аумақты көгалдандыру

  • 04

    Онлайн-білім, телемедицина және цифрлық сервистерге қолжетімділік үшін цифрлық инфрақұрылымды дамыту

Image
Қазір қараңыз Play Button
54

ауыз су сапасының әлемдік рейтингінде 179 елдің ішінде

55,8

ауыз су сапасы индексі (100 мүмкін ұпайдан)

Ауыз суға қол жеткізу – Қазақстандағы ең өзекті мәселелердің бірі.

Бұл тікелей адамдардың денсаулығына әсер етіп, ішек инфекциялары, А гепатиті және басқа да аурулардың қаупін арттырады.

Жағдайды одан әрі қиындата түседі, себебі шалғайдағы ауылдарда аурухана немесе амбулатория болмайтындықтан, ең жақын медициналық нүктеге жету үшін ондаған шақырым жүру қажет. Су ресурстарына қол жеткізу мәселесі — миллиондаған адамның өмір сүру сапасы мен денсаулығына әсер ететін фактор.

2050 жылға қарай Қазақстан су ресурстарының маңызды тапшылығымен бетпе-бет келуі мүмкін. Біз осы шындықты өзгертуді мақсат етеміз.

Жобаның жалпы көрінісі

«Freedom Шапағат» корпоративтік қоры «Эко-Ауыл: Су, Энергия, Өмір» жобасын ұсынады — бұл Қазақстанның ең құрғақ әрі осал аймақтарының бірінде таза ауыз суға қолжетімділік, жерді көгалдандыру және шөлденумен күресу, жаңартылатын энергия, телемедицина және интернет қызметтерін бір платформада қамтамасыз ететін трансформациялық бастама.

Қызылорда облысындағы, кепкен Арал теңізінің маңында орналасқан Жинишкекум ауылы онжылдықтар бойы шөлдену, энергия тапшылығы және ластанған су мәселелеріне тап болып келді. Біздің жоба ауылдық жерлерді тұрақты әрі масштабталатындай дамыту моделін ұсынады және бірінші кезекте мектеп оқушыларының өмір сүру және оқу жағдайын жақсартуға бағытталған.

1000

сағатына 1000 литр тазартылған су өндірілетін болады

500

адам таза ауыз суға қол жеткізеді

33 000

Жылына 33 000 кВт·сағат энергия күн панельдері арқылы өндіріледі

5

мектепке 5 сағат үздіксіз электрмен жабдықтау аккумуляторлық жүйелер арқылы қамтамасыз етіледі

Негізгі компоненттер және техникалық сипаттамалар
Су тазарту жүйесі

Жер асты сулары бар болғанымен, Жинишкекум ауылында олар тұздар мен lастағыштардан ішуге жарамсыз. Біздің күн энергиясымен жұмыс істейтін сүзгілеу жүйесі мыналарды қамтамасыз етеді:

Сүзгілеуге механикалық тазарту мен опреснение кіреді. Тазарту қуаты – 1000 л/сағ. (Мектептің тұтынымы – 1000 л/тәулік, бұл сүзгіден өтетін мүмкіндіктің 1/10 ғана.)

  • 01

    Жер асты суды ішетін су деңгейіне дейін толық тазарту.

  • 02

    Мектептің 84 оқушысы мен 60–70 қызметкері үшін қауіпсіз су.

  • 03

    Сапасыз суға байланысты аурулардың қаупін азайту.

Аумақты көгалдандыру және суару жүйесі

Шөлденуге қарсы күресу және абаттандыру мақсатында мектеп аумағына 50-ден астам құрғатөзімді өсімдік отырғызылды. Тамыр жаю мен тез өсу үшін келесі жүйе орнатылды: төрт сорғы, үш су резервуары және капельді суару жүйесі. Капельді суару суды үнемдеп және тиімді пайдалану мүмкіндігін береді. Сонымен қатар суды қайта пайдалану жүйесі құрылды: мектеп немесе суару жүйесі пайдаланған артық су резервуарларға қайта түседі.

  • 01

    Төрт сорғы

  • 02

    Үш су қоймасы

  • 03

    Тамшылатып суару жүйесі

Күн электр жүйесі — қуаты 22 кВт

Су тазарту жүйесі мен мектептің қажеттіліктері үшін қуаты 22 кВт, сыйымдылығы 22 кВт·сағ аккумуляторлық жүйесі бар күн электр станциясы орнатылды, ол өңірдің жоғары инсоляция деңгейінде жұмыс істеуге арналған. Жүйе:

Жылдық электр өндіру шамамен 33 000 кВт·сағ, бұл СО₂ шығарындыларын 33 000 кг-ға азайтуға тең.

  • 01

    Мектепті толықтай электрмен қамтамасыз етеді.

  • 02

    Сенімсіз электр желісіне тәуелділікті жояды.

  • 03

    Су тазарту жүйесінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз етеді.

  • 04

    Телемедицина жабдықтары мен спутниктік интернетті қуаттандырады.

  • 05

    Дизель генераторлары мен көмірді қолданбау арқылы көмірқышқыл газының ізін азайтады.

Телемедицина – MED365 жүйесі

Ауылдағы медициналық қызметті жақсарту үшін орнатылған сандық диагностика станциясы:

Бұл дәрігерлер мен медициналық мекемелер жоқ шалғай аудандар үшін аса маңызды.

  • 01

    Негізгі тексерістерді жергілікті жерде жүргізу.

  • 02

    Нәтижелерді қаладағы клиникалардағы дәрігерлерге онлайн жіберу.

  • 03

    Оқушылардың денсаулығын қашықтан бақылау және консультациялар алу.

Starlink арқылы интернетке қолжетімділік

Жоба іске асырылғанға дейін ауылда интернет болмаған. Starlink спутниктік байланыс жүйесі:

Бұл мектеп үшін цифрлық дәуірге алғашқы қадам.

  • 01

    Оқу процесі үшін жоғары жылдамдықты интернет.

  • 02

    Білім беру ресурстарына және платформаларға қолжетімділік.

  • 03

    Қашықтан оқыту мен сыртқы әлеммен байланыс мүмкіндігі.

01
05
img

Неліктен Жинишкекум?

Жинишкекум ауылы — Арал теңізінің экологиялық апаты салдарынан зардап шеккен өңірдің типтік мысалы, мұнда:

  • Құрғақ климат пен шөлдену
  • Жер асты суларының ластануы
  • Энергиямен жабдықтау мен цифрлық инфрақұрылымның жетіспеушілігі
  • Сапалы медициналық қызметке қолжетімділіктің алшақтығы
Экологиялық және әлеуметтік әсер

Экологиялық әсер

• Күн энергиясына көшу арқылы СО₂ шығарындыларын азайту
• Су ресурстарын тиімді пайдалану және бақылау
• Климаттың өзгеруіне бейімделу шараларын қолдау

Әлеуметтік әсер

• Денсаулық деңгейін және мектепке қатысуды арттыру
• Қыздар мен ұлдарға ресурстарға тең қолжетімділік
• Білім сапасын және персоналдың жұмыс жағдайын жақсарту
• Жаңа технологияларға және тұрақты шешімдерге деген сенімді нығайту• Денсаулық деңгейін және мектепке қатысуды арттыру
• Қыздар мен ұлдарға ресурстарға тең қолжетімділік
• Білім сапасын және персоналдың жұмыс жағдайын жақсарту
• Жаңа технологияларға және тұрақты шешімдерге деген сенімді нығайту

img
БҰҰ Тұрақты даму мақсаттарына қосқан үлес
  • img

    Жақсы денсаулық пен әл-ауқат

    Таза су, MED365 диагностика жүйесі

  • img

    Сапалы білім

    Электр желісіне қосылған және интернетпен қамтылған мектеп

  • img

    Жыныстық теңдік

    Таза су мен білімге тең қолжетімділік

  • img

    Таза су және санитария

    Су сүзу жүйесі

  • img

    Қолжетімді және таза энергия

    22 кВт күн электр станциясы және 22 кВт·сағ аккумуляторлық жүйе

  • img

    Өнеркәсіп, инновациялар және инфрақұрылым

    Заманауи технологияларды енгізу

  • img

    Төзімді қалалар мен қауымдастықтар

    Шалғай ауылдық аймақтарды дамыту

  • img

    Климаттық әрекет

    Шығарынды газдарды азайту

  • img

    Жердегі өмір

    Құрғақ климаттық жағдайларға бейімделу

Масштабталуы және даму перспективалары

«Эко-Ауыл» жобасы масштабталатын модель ретінде қарастырылады:

arrow-icon
  • 01

    Қазақстан мен Орталық Азияның басқа ауылдық мектептері мен қауымдастықтарына.

  • 02

    Су мен электр энергиясы тапшылығы бар өңірлер үшін.

  • 03

    Климаттық тәуекел жағдайларында шешім ретінде.

img

Болашақ қадамдарымыз:

  • Күн энергиясы қуатын және сумен тазарту қондырғыларын кеңейту.

  • Жергілікті тұрғындарды жабдықты қызмет көрсетуге оқыту.

  • Суару процесін және жасыл желектердің өсуін бақылау бағдарламалық жасақтамасын енгізу.

  • Артық электр энергиясын сату үшін нетто-потребление механизмін енгізу.

Эко-Ауыл: Су, Энергия, Өмір – бұл тек сумен қамтамасыз ету жобасы ғана емес, болашақ ұрпақтың денсаулығының, білімінің және экономикалық өркендеуінің кепілі.